Vrij op naam (ook wel V.O.N.) is een term die vaak wordt gebruikt bij de handel in vastgoed, met name bij nieuwbouwwoningen. Vrij op naam betekent dat bepaalde kosten die normaal in rekening komen van de koper nu in rekening komen van de verkoper. Zo zorgt de verkoper dat de kosten voor het overdragen van de woning niet als last voor de koper komen. Vrij op naam valt dus als alternatief voor kosten koper. Je komt vrij op naam vaak tegen bij nieuwbouwhuizen, dit is omdat je de eerste bewoner bent van het huis en er dus geen woning overgedragen hoeft te worden.
De kosten die je als verkoper betaald voor de verwisseling van eigenaren van een huis zijn niet goedkoop, deze kosten bedragen (meestal) 6% van de koopsom. Deze 6% van de koopsom moet je vervolgens ook betalen bij de koop van een eventueel nieuw huis, en is daarom de reden dat vrij op naam voor bestaande huizen (niet nieuwbouwhuizen) niet vaak voorkomt (zeker niet in de krappe huizenmarkt). De kosten die de verkoper voor eigen rekening neemt bij vrij op naam zijn:
Een woning vrij op naam kopen scheelt al snel een paar duizend euro voor de koper. Vrij op naam zie je eigenlijk bijna nooit bij bestaande huizen. De verkoper van een huis moet bij de koop van een nieuwe woning ook deze kosten betalen en is daarom niet van plan om dit ook bij jouw nieuwe woning te doen.
Om nieuwbouwhuizen aantrekkelijk te maken voor kopers staan nieuwbouw huizen bijna altijd op vrij op naam. Bij nieuwbouwhuizen hoef je ook niet te wisselen van eigenaar en vallen deze kosten dus weg.
Vrij op naam kan als transparanter gezien worden voor de koper dan de koop van onroerend goed met kosten koper, dit heeft verschillende redenen.
Wanneer sommige kosten van de kosten koper al zijn inbegrepen in de koopprijs van het onroerend goed is het voor de koper makkelijker te zien wat het onroerend goed daadwerkelijk gaat kosten, zonder rekening te moeten houden met bijkomende kosten die per situatie kunnen verschillen. De kosten koper zijn variabel en daarom in elke persoonlijke situatie anders, als koper kan je deze kosten niet inschatten en is dit dus minder transparant dan de verkoop op vrij op naam.